Viêm tử cung ở chó cái: Căn bệnh nguy hiểm nhưng có thể phòng ngừa

Trong thế giới của những người yêu chó, không ít chủ nuôi đã nghe đến bệnh viêm tử cung ở chó cái (Pyometra) – một căn bệnh nguy hiểm có thể khiến thú cưng tử vong nhanh chóng nếu không phát hiện kịp thời. Điều đáng nói, căn bệnh này lại thường gặp ở những chó cái chưa được triệt sản, và nhiều người nuôi vẫn chưa hiểu hết mức độ nghiêm trọng của nó.

Với kinh nghiệm của một bác sĩ thú y, tôi muốn chia sẻ đầy đủ và rõ ràng về bệnh lý này: từ nguyên nhân, cơ chế hình thành, dấu hiệu nhận biết, đến cách điều trị và phòng ngừa. Bởi khi đã hiểu đúng, bạn có thể cứu sống thú cưng của mình và bảo vệ chúng khỏi một căn bệnh âm thầm nhưng vô cùng nguy hiểm.

Nguyên nhân nào dẫn đến viêm tử cung ở chó cái?

Bệnh viêm tử cung không tự nhiên xuất hiện. Nó là kết quả của nhiều yếu tố bệnh lý và sinh lý, trong đó chủ yếu gồm:

1. Rối loạn nội tiết sau kỳ động dục
   Sau mỗi chu kỳ động dục, hormone progesterone tăng cao kéo dài, khiến niêm mạc tử cung dày lên. Nếu tình trạng này lặp đi lặp lại mà không có thai, tử cung sẽ bị biến đổi bệnh lý, trở thành môi trường thuận lợi cho vi khuẩn phát triển.

2. Vi khuẩn xâm nhập
   Vi khuẩn thường gặp nhất là E.coli từ đường ruột. Chúng xâm nhập ngược dòng qua âm đạo trong giai đoạn cổ tử cung mở (khi chó cái đang động dục). Một khi tử cung đã biến đổi do hormone, vi khuẩn dễ dàng bùng phát và gây nhiễm trùng nặng.

3. Sử dụng hormone ngoại sinh không đúng cách
   Một số chủ nuôi sử dụng hormone ức chế động dục hoặc thuốc tránh thai cho chó cái. Đây là một trong những nguyên nhân làm tăng nguy cơ viêm tử cung, bởi chúng gây rối loạn cân bằng nội tiết và làm tử cung dễ nhiễm trùng.

Những dấu hiệu cảnh báo chủ nuôi không được bỏ qua

Viêm tử cung có hai thể: mở và đóng. Ở thể mở, dịch mủ chảy ra ngoài dễ nhận biết. Nhưng ở thể đóng, tử cung chứa đầy mủ mà không thoát ra, khiến bệnh tiến triển âm thầm và nguy hiểm hơn nhiều.

Một số dấu hiệu thường gặp:

• Dịch mủ chảy từ âm hộ: Có màu vàng, xanh hoặc nâu, mùi hôi khó chịu. Đây là dấu hiệu khá đặc trưng của thể mở.

• Bụng căng to, đau khi sờ: Do tử cung chứa đầy dịch mủ.

• Uống nước nhiều, đi tiểu nhiều: Vi khuẩn và độc tố ảnh hưởng đến thận, gây rối loạn.

• Mệt mỏi, bỏ ăn, sốt cao hoặc hạ thân nhiệt: Biểu hiện toàn thân của tình trạng nhiễm trùng nặng.

• Nôn mửa, tiêu chảy, lờ đờ: Thường xuất hiện ở giai đoạn muộn.

Nếu chó cái của bạn có những biểu hiện trên, đừng chần chừ. Hãy đưa ngay đến bác sĩ thú y để kiểm tra.

Chẩn đoán viêm tử cung: Bác sĩ thú y làm gì?

Để xác định bệnh, bác sĩ sẽ tiến hành:

• Siêu âm bụng: Đây là phương pháp quan trọng nhất. Hình ảnh siêu âm sẽ cho thấy tử cung giãn to, chứa dịch mủ.

• Xét nghiệm máu: Kiểm tra chỉ số bạch cầu, tình trạng nhiễm trùng và chức năng gan, thận.

• Khám lâm sàng: Đánh giá mức độ mất nước, tình trạng đau bụng, dịch âm hộ.

Điều trị viêm tử cung ở chó cái

Không giống nhiều bệnh khác, viêm tử cung không thể tự khỏi. Phương pháp điều trị phụ thuộc vào tình trạng của chó:

1. Phẫu thuật cắt bỏ tử cung và buồng trứng (Ovariohysterectomy)
   Đây là cách điều trị hiệu quả và triệt để nhất. Bằng cách loại bỏ hoàn toàn tử cung chứa mủ, nguy cơ tái phát được loại trừ. Phẫu thuật nên tiến hành càng sớm càng tốt để giảm rủi ro nhiễm trùng huyết.

2. Điều trị nội khoa (trường hợp chọn lọc)
   Bao gồm kháng sinh liều cao, thuốc co bóp tử cung và thuốc điều hòa hormone. Tuy nhiên, cách này chỉ áp dụng cho chó còn giá trị sinh sản và phải theo dõi cực kỳ chặt chẽ, vì nguy cơ tái phát rất cao.

Vì sao triệt sản là cách phòng ngừa tốt nhất?

Nhiều nghiên cứu và kinh nghiệm lâm sàng đều khẳng định: Triệt sản sớm là biện pháp phòng ngừa viêm tử cung an toàn và hiệu quả nhất.

Lợi ích của việc triệt sản:

• Loại bỏ hoàn toàn nguy cơ viêm tử cung.

• Giảm đáng kể khả năng mắc u tuyến vú nếu thực hiện trước kỳ động dục đầu tiên.

• Ngăn ngừa nhiều rối loạn liên quan đến hormone.

• Giúp chó cái sống khỏe mạnh, ít bệnh lý đường sinh sản hơn.

Một số chủ nuôi lo lắng triệt sản sẽ làm chó béo hoặc thay đổi tính cách. Thực tế, vấn đề cân nặng có thể kiểm soát bằng chế độ ăn uống và vận động hợp lý. Triệt sản không làm thay đổi tình cảm, sự gắn bó của thú cưng với chủ.

Câu chuyện từ phòng khám

Tôi từng tiếp nhận một ca chó cái 7 tuổi, giống Poodle, được đưa đến khi đã mệt lả, bụng phình to và âm hộ rỉ dịch hôi. Siêu âm cho thấy tử cung chứa đầy mủ, xét nghiệm máu bạch cầu tăng vọt, thận bắt đầu suy. Gia đình vô cùng lo lắng vì chó chưa từng triệt sản. Chúng tôi tiến hành phẫu thuật khẩn cấp, và may mắn là ca bệnh cứu được.

Nếu phát hiện muộn thêm một ngày, chó có thể đã không qua khỏi. Đó là lý do vì sao tôi luôn khuyên khách hàng hãy triệt sản sớm cho thú cưng.

Viêm tử cung ở chó cái là bệnh lý nguy hiểm nhưng hoàn toàn có thể phòng ngừa. Chỉ cần một quyết định đúng lúc – triệt sản sớm – bạn đã giúp thú cưng tránh khỏi nguy cơ tử vong và sống khỏe mạnh hơn.

Hãy quan sát thú cưng của bạn mỗi ngày, lắng nghe những dấu hiệu bất thường, và đừng chần chừ khi thấy có gì đó không ổn. Việc đưa boss đến gặp bác sĩ thú y kịp thời có thể là ranh giới giữa sự sống và cái chết.